เที่ยวลพบุรี ปั้นดินสอพองในเมืองหนุมาน

23/02/201630/12/2016 Sirinapa Fine 4591 Views บ้านดินสอพอง, ลพบุรี

ตามตำนานเล่าว่า หลังพระรามรบชนะทศกัณฐ์ ได้ปูนบำเหน็จหนุมานที่ช่วยเหลือหลายครั้งหลายคราโดยให้มาครองละโว้ธานี หนุมานนำทหารลิงติดตามมาด้วย ลิงทั้งหลายที่เห็นทุกวันนี้ก็คือลูกหลานทหารลิง ส่วนตอนที่พระรามเลือกเมืองให้นั้น ใช้วิธียิงศรออกไปค่ะ ลูกศรตกลงตรงไหนก็จะยกเมืองนั้นให้ แต่พอศรตกลงพื้นเท่านั้นล่ะ ไฟลุกไหม้ทั้งเมืองละโว้จนหนุมานต้องใช้หางกวาดไฟให้ดับ ดินบริเวณนั้นกลายเป็นสีขาว นำมาใช้ประโยชน์ในการทำ ‘ดินสองพอง’ อยากทราบไหมคะว่าดินสีขาวปัจจุบันมีมากที่ไหน ‘หลังโลตัส’ นี่เอง

ป้าน้อย หรือคุณกมลรส ซ้อนใหญ่ ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้านซึ่งเป็นสมาชิกในกลุ่มบ้านดินสอพอง ชุมชนนี้อยู่ริมคลองชลประทาน ตากดินสอพองไว้หลังบ้านขาวโพลนทั้งแถบ ส่วนในบ้านเป็นพื้นที่ผสมดินและทำบล็อก พาเด็กๆ ไปขอชมสาธิตการทำดินสอพองได้ เริ่มจากฉีดน้ำผสมดินมาร์ล (Marl) ซึ่งเป็นดินที่เกิดจากการผุพังของหินปูนและถูกน้ำพัดพามาอยู่ตามเชิงเขา (ป้าน้อยบอกสั่งซื้อได้แถวหลังโลตัส) พอข้นได้ที่ก็สูบผ่านตะแกรงลงไปทิ้งไว้ในบ่อกรอง รอให้ตกตะกอนสัก 3 วัน ตักน้ำใสๆ ข้างบนออกเหลือแต่แป้งดินสอพองที่ต้องการ

ขั้นตอนต่อมาคือการหยอดพิมพ์ ถ้าขายส่งโรงงานอุตสาหกรรม จะหยอดแป้งใส่พิมพ์กลมขนาดก้อนละ 3 กิโลกรัม แต่ถ้าขายร้านค้าเพื่อนำไปจำหน่ายใช้ตามครัวเรือน จะหยอดแป้งใส่แม่พิมพ์กล่องไม้เจาะรู ยกแม่พิมพ์ขึ้นครั้งหนึ่งได้แป้งก้อนเล็กๆ 80 กว่าอันมีลายเส้นสวยงามในตัว ส่วนเด็กๆ ที่ไปขอหัดทำได้รับอนุญาตให้ใช้กรวยสแตนเลสคล้ายหัวบีบคุ้กกี้ ค่อยๆ ใช้นิ้วกดหยอดกันไปทีละก้อน กว่าจะเก่งก็หมดแป้งไปเกือบถัง ยกไปตากแดดก็เป็นอันเสร็จพิธี

เด็กๆ สงสัยว่านอกจากใช้ผสมสมุนไพรทาหน้าประทินผิวแล้ว เขาเอาดินสอพองไปทำอะไรได้อีก ป้าน้อยเฉลยว่า ใช้ขัดเฟอร์นิเจอร์ให้เรียบ เป็นสีรองพื้น และส่วนผสมในการผลิตปูนซีเมนต์ ยาสีฟัน สบู่ ธูป ดูปริมาณที่ผลิตขายแต่ละวันแล้ว เชื่อว่าคงมีดินสอพองผสมอยู่ในของใช้ในบ้านอีกหลายอย่างที่เราไม่เคยนึกถึงมาก่อน